دوره 7، شماره 1، 1404، صفحات 91 - 101

نویسندگان : سید کامران یگانگی* ¹ ، علیرضا مصطفوی ²

چکیده :
پژوهش ‌های عملیاتی در مدیریت مصرف آب در اراضی کشاورزی نقش بسزایی در بهینه ‌سازی استفاده از منابع آبی دارند. مدیریت بهینه مصرف آب در اراضی کشاورزی به دلیل کمبود منابع آبی و افزایش نیاز به محصولات کشاورزی، یکی از چالش‌ های اصلی در دستیابی به کشاورزی پایدار محسوب می‌ شود. استفاده از روش‌ های علمی و سیستماتیک مانند پژوهش‌ های عملیاتی می ‌تواند نقش مهمی در حل این چالش ‌ها ایفا کند. پژوهش ‌های عملیاتی با ارائه مدل ‌ها و ابزارهای تحلیلی امکان بهینه‌ سازی تخصیص منابع آبی، کاهش هدر رفت و افزایش بهره‌وری آب را فراهم می ‌آورند. در این مقاله، کاربرد های مختلف پژوهش ‌های عملیاتی در مدیریت مصرف آب کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این، تلفیق پژوهش‌ های عملیاتی با فناوری ‌های نوین مانند سامانه‌ های اطلاعات جغرافیایی و حسگر های هوشمند، دقت در برنامه ‌ریزی و مدیریت منابع آبی را بهبود می‌ بخشد. این رویکرد می ‌تواند تصمیم‌گیری ‌های استراتژیک را تسهیل کرده و تأثیرات مثبت زیست ‌محیطی و اقتصادی به همراه داشته باشد. در این پژوهش مشکلات اساسی مدیریت آب در اراضی کشاورزی، نظیر توزیع نابرابر منابع آبی، تغییرات اقلیمی، و محدودیت ‌های اقتصادی تحلیل شده است. نتایج نشان می ‌دهد که این روش ‌ها می ‌توانند با کاهش مصرف غیر ضروری آب و افزایش تولید محصول، به دستیابی به کشاورزی پایدار کمک کنند. این پژوهش با ارائه راهکار های عملی برای استفاده از مدل ‌های پژوهش عملیاتی و تحلیل اثرات آن‌ ها، می‌تواند راهنمایی مؤثر برای مدیران، سیاست‌گذاران، و کشاورزان در راستای مدیریت پایدار منابع آبی باشد. پژوهش‌ های مذکور با تحلیل دقیق داده ‌ها و ارزیابی تاثیرات مختلف محیطی، به کشاورزان و مسئولان کمک می‌کنند تا تصمیمات هوشمندانه ‌تری در مصرف آب اتخاذ کنند. به‌طور کلی، این تحقیقات به پایداری منابع آبی و توسعه کشاورزی پایدار کمک شایانی می کنند.

کلمات کلیدی :
مدیریت مصرف آب، اراضی کشاورزی، پژوهش عملیاتی.